Dünyaca Ünlü Tarihçi Halil İnalcık’tan, Hacı Bayram Camii Ve Çevresine Övgü…

 Hacı Bayram Veli Camii’ni gezerek, bilgi alan Dünyaca ünlü tarihçimiz Prof. Dr. Halil İnalcık, Büyükşehir Belediyesi’nin çalışmalarından övgüyle bahsederek, “Burayı ihya etmişsiniz. Hacı Bayram Veli’ye layık, muhteşem bir abide yapıyorsunuz. Sizi tebrik ediyorum” dedi.
Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı çalışmalarla modern bir görünüme kavuşturulan inanç ve tarih abidesi Hacı Bayram Veli Camii’nde inceleme yapan İnalcık, Hacı Bayram Veli Hazretlerine ilişkin tarihi bilgilerini de paylaştı.  

Sayıları yüzleri geçen makale ve kitaplarıyla dünya tarihçiliğinde seçkin bir yere sahip olan ve aldığı ödüllerle de ismini dünya tarihçileri arasına yazdıran ve hocaların hocası olarak bilinen Prof. Dr. Halil İnalcık, Büyükşehir Belediye Meclisi Başkanvekili Ali İhsan Ölmez, Belediye Meclisi AK Parti Grup Başkanvekili Ayhan Yılmaz ve belediye bürokratları ile birlikte Büyükşehir Belediyesi’nin tarihi dokusunu koruyarak, yeniden ortaya çıkardığı, ek binasını da yıkıp, modern ve tarihe uygun bir şekilde yeniden inşa ettiği Hacı Bayram Veli Camii’ni ve çevresini gezerek, bilgiler aldı.
Cami ve çevre düzenlemesini çok beğenen, bölgeyi en ince ayrıntısına kadar inceleyen ve yapılacak çalışmalara ilişkin bilgi alan İnalcık, Camii’nin yanında bulunan ve çatısıyla birleşen Augustus Tapınağı’nı da inceleyerek, iki inanç merkezinin yan yana olmasını “Romantik” olarak değerlendirdi.

-HACI BAYRAM VELİ’NİN TARİHİ YÖNLERİ

İncelemeleri sırasında Hacı Bayram Veli’ye ilişkin tarihi bilgilerini de paylaşan İnalcık, “Hacı Bayram Veli, Ankara’nın solfasol köyünde bir köylü. Fakat, kendisi tasavvuf ehlidir. Ankara o zaman çok zengin bir şehir. Ankara’da o zamanlar sof imalatı yapılıyor. Ancak daha çok Ermenilerin elinde. Müslümanlar da Ermenilerin atölyelerinde işçi olarak çalışıyorlar. Sof kumaşları da o zaman çok kıymetli. Dünyanın hiçbir yerinde yapılamıyor bu soflar” dedi.

-“SOSYAL BİR KURULUŞUN İLK TEMSİLCİSİ HACI BAYRAM’DIR”

Tarih sayfalarında yer alan, ancak çok az insanın bildiği tarihi bilgilerini aktarmayı sürdüren Halil İnalcık, sof kumaşının tarihteki önemini anlatmasının ardından, “Demek istiyorum ki Ankara’da bu sof kumaşını işleyen çoğunluğu Müslüman olan ve az bir maaşla çalışan işçilere, bu ünlü tasavvuf Hacı Bayram sahip çıkıyor. Yani müritleri bu işçiler oluyor. Belki de bizim tarihimizde sosyal kuruluşların ilkini temsil ediyor. Yani işçi ve çalışan insanın sahibi olmak ve onun başına geçmek” diye konuştu. Solfasol’lu Hacı Bayram Veli’nin etrafında bir gün 300 kişinin müritleri olarak toplandığını ve bunun da dönemin padişahı II. Murat’a bildirildiğini kaydeden İnalcık, “1430’larda oluyor bu. ‘Şeyh etrafında toplamış’ diye. Bunda bir fesat veya isyan olabilir diye de II. Murat emir veriyor ve Hacı Bayram Veli’yi çağırtıyor. Amacı da cezalandırmak. Fakat Hacı Bayram, o kadar yürek insanı, o kadar güzel konuşuyor, o kadar karşısındakileri cezp ediyor ki, zaten tasavvufa mehilli olan II. Murat, onu affediyor ve kendisi de onu destekliyor. Hacı Bayram Veli de Ankara’ya döndükten sonra bu cami yapılıyor” dedi.

-“BURAYI İHYA ETMİŞSİNİZ”

 Yanındakilere “Ne mutlu burada, Hacı Bayram’ın türbesi önünde sizinle bulunmak”  diyen İnalcık, daha sonra da cami ve çevresinde yapılacak çalışmalara ilişkin bilgiler aldı.
Yaptığı konuşmaların, buraya gelecek ziyaretçilere dinletileceğinin söylenmesinin ardından İnalcık, daha ayrıntılı bir metin hazırlayacağını ve bunu da ziyaretçiler için seslendireceğini kaydederek, “Hacı Bayram Veli’ye layık daha muhteşem bir abide yapıyorsunuz, sizi tebrik ediyorum. Burayı ihya etmişsiniz. İnsan burayı görünce iftihar ediyor. Eskiden burası mezbeleydi” diye konuştu.
Eskiden girilmeye ve gezilmeye çekinilen bir çevreye sahip Hacı Bayram Veli Camii’nin artık, Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı çalışmaların ardından günlük 100 bin kişinin ziyaret ettiği bir inanç merkezi haline geldiğini öğrenen İnalcık, daha sonra da Türk tarihine ilişkin bilgiler vererek, çevresindekilerle bol bol hatıra fotoğrafı çektirdi.

-PROF. DR. HALİL İNALCIK KİMDİR?
Dünyaca ünlü tarihçimiz Prof. Dr. Halil İnalcık, 26 Mayıs 1916’da İstanbul’da dünyaya geldi. Çocukluğu hep savaş yıllarında geçen İnalcık, 1924 yılında, ailesiyle birlikte Ankara’ya yerleşti ve çeşitli illerde öğrenim hayatını sürdürdü. 1935’te, Öğretmen Okulu’ndan mezun olduktan sonra, Atatürk’ün tarih tezini bilimsel temellere dayandırmak için kurduğu Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’ne başladı.
İnalcık, 1972’de Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nden emekli olunca, Chicago Üniversitesi tarih bölümüne davet edildi. Buradan da 1986 yılında ikinci kez emekli oldu. Boğaziçi, Uludağ, Selçuk, Atina, Kudüs İbrani ve Bükreş Üniversitelerinden doktora payeleri bulunan İnalcık, 1986’da Amerikan Akademisi’ne, 1993’te British Academy’e üye seçildi ve böylece uluslararası alanda seçkin bir yer alan ilk tarihçimiz oldu.
Halil İnalcık, çok çeşitli üniversitelerde sürdürdüğü meslek yaşantısına 1993 yılından itibaren Bilkent Üniversitesi’nde devam ediyor. Dört uzmanla birlikte hazırladığı eseri “An Economic and Social History of Ottoman Empire” bugün dünya üniversitelerinde el kitabı haline gelmiş ve Osmanlı Türk tarihinin medeni yüzünü dünyaya tanıtmıştır.
İngilizce, Almanca, Fransızca’yı çok iyi okuyabilen İnalcık, Arapça ve Farsça’yı da kullanabiliyor ve bir sözlük yardımıyla okuyabildiği diller arasına İtalyanca’yı da katabiliyor. İnalcık, sayıları yüzleri geçen makale ve kitaplarıyla dünya tarihçiliğinde seçkin bir yer yapmıştır.