Mamak Çöplüğü’nde Büyükşehir’in “Sihirli Eli”…

Mamak Çöplüğü uzun yıllar biriken metan gazının patlama riski, organik çöpten çıkan sızıntının yeraltı su kaynaklarına karışma tehlikesi ve etrafa yayılan kötü koku ile kısa bir süre önce Ankaralıların yanına yaklaşamadığı bir bölge olarak anılıyordu.   

   
Ankara’nın kangreni halini alan, içerisinden çıkılmaz gibi görünen çöp sorunu ve Mamak Çöplüğü’ndeki endişe verici gelişme, Büyükşehir Belediyesi’nin uyguladığı “Ankara Katı Atık Yönetimi Projesi” ile yerel yönetimlere örnek olacak şekilde çözüldü.
Ankara Büyükşehir Belediyesi, artan nüfusla birlikte, her geçen gün ağırlaşan çöp konusunu adeta soruna değen “sihirli el” gibi bilimsel bir programla çözdü.
Büyükşehir Belediyesi’nin uyguladığı “Ankara Katı Atık Yönetimi Projesi” ile günlük 4 bin tonun üzerinde çöpün depolandığı Mamak Çöplüğü, çevreci, ülke ekonomisine kaynak sunan ve bölgedeki yaşam kalitesini artıran bir yapılanmanın odağı oldu.
Projeyle bir endüstri alanı haline gelen Mamak Çöplüğü’nde üretilen elektrik enerjisi ve geri kazanımı mümkün olan maddeler ülke ekonomisine katkı sağlıyor. 
Projenin küresel ölçekte çevreye en büyük katkısı ise atmosfere karışarak sera gazı etkisi ile iklim değişikliğine neden olan gazlardan metan gazının, elektrik enerjisi üretiminde kullanılarak yok edilmesi.
Başkenti aydınlatan elektrik santrali, geri dönüşümü mümkün evsel atık maddelerini ekonomiye kazandıran tesisleri, serası ve ağaçlandırma çalışmaları ile Mamak Çöplüğü bölgenin gelişmesine öncülük eden bir  “Endüstri Parkı”na dönüştü. Endüstri Parkı kimliğini kazanan Mamak Çöplüğü’nde Araştırma-Geliştirme (ARGE) bölümünün yoğun çalışmaları sonucunda inşa edilen, her biri 10 bin metreküp kapasiteli 2 adet çürütme tankında, organik çöpten metan gazı ve gübre üretiliyor.  
Doğal ortamda oluşan bir kısım metan gazının havaya sızarak atmosfere karıştığını da hatırlatan ARGE yetkilileri, çürütme tanklarında hava ile teması kesilerek, oksijensiz ortamda elde edilen metan gazının havaya sızmasının önlenerek, sera gazı etkisiyle atmosferi kirletmesinin de engellendiğini söylediler.
-METAN GAZI DEPOLAMA BALONLARINDA TOPLANIYOR-
Mamak Çöplüğünde metan gazının elektrik enerjisine dönüştürülerek tasfiye edilmesi sırasında oluşan ve kaynağında ayrıştırılan organik atığın doğrudan çürütme tanklarında elde edilen metan gazından artan miktar, tesiste inşa edilen 3 adet metan gazı depolama balonunda toplanıyor. Tesiste güvenlikli ve sızdırmaz nitelikte inşa edilen 3 adet metan gazı depolama balonu,  ikisi 16’şar bin metreküp, bir tanesi de 4 bin metreküp olmak üzere toplam 36 bin metreküp kapasiteye sahip.
-GERİ DÖNÜŞÜ MÜMKÜN ÇÖP EKONOMİYE KAZANDIRILIYOR-
Mamak ve Sincan Çadırtepe Katı Atık Depolama Alanlarında inşa edilen her biri 7 bin metrekarelik tam otomatik  iki “Geri Kazanım Tesisi” de ayrı ayrı, günde 1000 ton çöpü ayrıştırarak, ekonomiye kazandırıyor. 
“Geri Kazanım Tesis”lerinde kağıt, cam, metal gibi geri dönüşümü mümkün olan materyaller sınıflandırılarak ayrıştırılırken, organik evsel atık ise tesiste gübreye dönüştürülerek tarım sektörüne kazandırılıyor.
İNŞAAT VE YIKINTI ATIKLARI DEĞERLENDİRİLİYOR-
Mamak Katı Atık Depolama alanına getirilen hafriyat, inşaat ve yıkıntı atıkları da tesiste kurulan taş kırma ve ayıklama sistemiyle ekonomiye kazandırılıyor. Tesiste günde ortalama bin ton hafriyat atığı, kullanılacağı sektörün talebine göre farklı boyutlarda kırılarak sınıflandırılıyor.
-TIBBİ ATIKTA ÖRNEK UYGULAMA-
Çöp sorununu kökünden çözerek Başkent’in gündeminden çıkaran Büyükşehir Belediyesi,  Ankara’da üretilen tıbbi atığı, evsel atıklara karışmasını önleyerek imha ediyor. Ankara’da tıbbi atıklar Avrupa Birliği standartlarında özel yöntemlerle ayrıştırılıyor, depolanıyor, taşınıyor ve Sincan Çadırtepe Çöplüğü’nde sağlık kurallarına uygun biçimde imha ediliyor. Sincan Çadırtepe Katı Atık Depolama Alanı’nda gerçekleştirilen planlı düzenlemelerde,  çevre faktörünün de ön plana çıkarılması bölgenin ve kentin geleceği için olumlu sinyaller veriyor.
-ÜRETİLEN DOMATESLERSOFRALARI SÜSLÜYOR- Büyükşehir Belediyesi’nin Mamak Çöplüğü’nde uyguladığı kapsamlı proje, bölgede yaşanan gelişmeler çağdaş kent yönetimlerine örnek olacak renkli özellikleri de beraberinde getiriyor.

Mamak Çöplüğü’nde Sera Projesi kapsamında ekilen hormonsuz salkım domatesler Ankaralıların sofralarını süslüyor.  Çöplük alanında 2 bin metrekarelik alanda toprak yerine “perlit” adı verilen malzeme kullanılarak, salkım domates dikilmesi ile başlatılan seracılık faaliyeti, global ölçekte olumlu çevresel etkileri olan, benzersiz bir yatırım projesi niteliğinde.
Mamak Çöplüğü’nde çevrenin yeşillendirilmesi ve tarımsal amaçla başlatılan çalışmalar ise bölge için gelecekte yaşanacak olağanüstü gelişmelerin müjdecisi niteliğinde.
Projenin uygulanmasındaki üstün başarı, çöplüğün bölgede oluşturduğu kötü imajı sildi. Yeni imajıyla gecekondudan kentsel dönüşüm alanına dönüşen bölgede arsa ve konut fiyatları sürekli artıyor.
-AYDINLATMAYA SİNCAN ÇADIRTEPE DE KATILDI-Büyükşehir Belediyesi’nin başarıyla gerçekleştirdiği “Ankara Katı Atık Projesi” ile Başkent’te sorun olmaktan çıkan çöp,  enerji hammaddesi olarak aranılan değerli bir materyale dönüştü.

Mamak Çöplüğü’nde biriken metan gazının bertarafı için kurulan santral, 16 jeneratörün ürettiği 22.4 Megawatt/saat elektrik enerjisi ve 10 yıllık rezerv kapasitesiyle eşdeğerleri arasında Dünya’nın en büyükleri arasında yer alıyor.  
Proje kapsamında, Sincan Çadırtepe Katı Atık Depolama Alanına taşınan günlük 750-800 ton çöp de değerlendirilerek, sahada kurulan iki jeneratör vasıtasıyla 2.8 megawat/saat elektrik enerjisi üretiliyor. 
Mamak Çöplüğü’nde üretilen 22.4 Megawat/saat elektrik enerjisi, Sincan Çadırtepe’de üretilen 2.8 megawat/saat elektrik enerjisiyle birlikte ulusal elektrik şebekesine bağlanarak, Başkent’in yaklaşık 800 megawatt/saat’lik toplam elektrik enerji tüketiminin yüzde 3’ünü sağlamış oluyor.
-BELEDİYE BÜTÇESİNDEN PARA ÇIKMADI-
Bölgenin çehresini değiştiren ve bundan sonra artı değer olarak gündeme damgasını vuracak olan projeyi Büyükşehir Belediyesi, bütçesinden tek kuruş harcamadan gerçekleştirdi.
Projenin Türkiye’de ilk ve örnek nitelikte tek proje olduğunu vurgulayan Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, çöpün düzenli şekilde toplanmasının maliyetinin ton başına 10-15 dolar civarında olacağını, bunun da belediyeye yıllık maliyetinin 15 milyon dolara ulaşacağına dikkat çektiler.
Büyükşehir Belediyesi’nin bu büyük projeyi sıfır maliyetle gerçekleştirdiğini tekrarlayan yetkililer, bu önemli hizmeti çöpten elde edilecek gelir karşılığında ihale edildiğini ifade ettiler.